22 września tradycyjnie pod Pomnikiem Poległych w Boryszewie odbyły się uroczystości upamiętniające 50 rozstrzelanych przez Niemców żołnierzy Bydgoskiego Batalionu Obrony Narodowej. Jest to doskonała okazja do przypomnienia sobie tych tragicznych wydarzeń.
Pretekst do masakry dało fałszywe doniesienie złożone przez służącego w Wojsku Polskim volksdeutscha, jakoby żołnierze batalionu brali udział w rzekomym pogromie niemieckiej ludności cywilnej podczas wydarzeń tzw. bydgoskiej krwawej niedzieli. Choć w trakcie tych wydarzeń żołnierzy oddziału nie było w rodzinnym mieście, w sfingowanym procesie uznano ich za winnych, po czym wytypowano 50 z nich, którym w odwecie wymierzono karę śmierci. Wszystkich skazańców rozstrzelano ogniem karabinów maszynowych nad przygotowanym uprzednio grobem. Rannych dobijano strzałami pistoletów. Jedynym świadkiem – Polakiem obecnym przy egzekucji był ksiądz Wacław Rączka.
„Za Polskę walczyliśmy, za Polskę umieramy” – taki był ostatni okrzyk wzniesiony przed plutonem egzekucyjnym przez jednego ze skazańców, usłyszany przez mieszkańców domów leżących nieopodal miejsca egzekucji.
8 listopada 1940 r. rozpoczęto ekshumację ciał na cmentarz parafialny w Kozłowie Biskupim, gdzie zostały pochowane w skromnej zbiorowej mogile. Dopiero w 1959 roku wykonano betonowe obrzeżenie grobu i ustawiono granitowy krzyż oraz tablicę z napisem:
22 IX 1939
Za Polskę Walczyliśmy!
Za Polskę Umieramy!
Cześć Bohaterom!
W 1981 roku odsłonięto na grobie zamordowanych pomnik oraz tablicę z zapisanymi nazwiskami wszystkich 50 ofiar zbrodni, ustalonymi w 1976 roku.
Centralna część tegorocznych obchodów miała miejsce przed Pomnikiem Poległych w Sochaczewie – Boryszewie, gdzie została odprawiona polowa Msza Św. w intencji pomordowanych. Wydarzenie miało uroczystą oprawę wojskową, o którą zadbała kompania honorowa 37. Sochaczewskiego Dywizjonu Rakietowego Obrony Powietrznej, był apel poległych, żołnierze oddali też salwę honorową.
Na uroczystościach obecni byli przedstawiciele samorządu, wojska, policji i straży, harcerze i poczty sztandarowe ze szkół oraz mieszkańcy powiatu.
Naszą gminę reprezentowali: Mariusz Mikulski – Przewodniczący Rady Gminy oraz Anna Zatorska-Janiak – Sekretarz Gminy, którzy złożyli biało-czerwoną wiązankę pod Pomnikiem Poległych.